ABSTRACT
This article focuses on how to describe the presence of a coach during a session and what critical competencies the coach should have in order to achieve the maximum performance. In order to reach the English version of this article, please contact the admin. [plt.sbl@gmail.com]
Son zamanların en güçlü trendlerinden biri olarak kabul gören Koçluk Mesleği, düşünüldüğü kadar yeni değildir. İlk olarak 1990'lı yıllarda kurumsal hayattaki uygulamaları ile birlikte geçmişte yerini almıştır. Günümüzde ise Kurumsal Koçluğun yanında, Takım Koçluğu, İlişki Koçluğu, Öğrenci Koçluğu ve yaygın tabiriyle Yaşam Koçluğu ile birlikte daha bir çok uzmanlık alanında uygulamalarına rastlanmaktadır.
This article focuses on how to describe the presence of a coach during a session and what critical competencies the coach should have in order to achieve the maximum performance. In order to reach the English version of this article, please contact the admin. [plt.sbl@gmail.com]
Son zamanların en güçlü trendlerinden biri olarak kabul gören Koçluk Mesleği, düşünüldüğü kadar yeni değildir. İlk olarak 1990'lı yıllarda kurumsal hayattaki uygulamaları ile birlikte geçmişte yerini almıştır. Günümüzde ise Kurumsal Koçluğun yanında, Takım Koçluğu, İlişki Koçluğu, Öğrenci Koçluğu ve yaygın tabiriyle Yaşam Koçluğu ile birlikte daha bir çok uzmanlık alanında uygulamalarına rastlanmaktadır.
Koçluk temelde danışanın nereye varmak istediği ile ilgilenir ve danışanın hedefine ulaşmasındaki engellerin onun kim olduğuyla ilgili olduğunu da bilir. Kim olduğumuz, geçmişimizle ve geçmişte yaşadıklarımızın bize ne öğrettiği ile ilintilidir. Ağırlıklı olarak ailemizden aldığımız kalıplar bizim çekirdek inançlarımızı, yani kalıtsal ön yargılarımızı oluştururlar. Bir çoğumuz da hayatlarımızı farkında olmadan bu kalıpların çizdiği sınırlar çerçevesinde yaşarız. Bu durum karar alma mekanizmamızı doğrudan etkiler; benzer kararlar alır, benzer şeyler yaşar, kendimizi kısır bir döngüde hissedebiliriz. Koç, hayatımızın herhangi bir alanında daha mutlu olacağımız hedeflere ulaşmak istediğimizde, hatta bazen hedef dahi koyamadığımızda bize ön yargılarımızla sınırladığımızdan daha fazla kaynağa sahip olduğumuzu gösterir. Kendi kendimize çizdiğimiz sınırların ötesini sorgulatır. Dahası, bizi adım atma konusunda cesaretlendirecek yetkinliğe sahip katalizördür. Koçluk ilişkisi ise danışanların kişisel gelişimi için en iyi düşünme yöntemidir; koç ve danışan arasında etkili bir düşünme egzersizidir.
Koçluk sürecinin en etkin şekilde yürütülebilmesi için koçun sahip olması gereken temel bir takım yetkinlikler vardır. Bunları Koçun Varlığı, İfade Etme ve Açıklama olarak sıralamak mümkündür. Bu makalede Koçun Varlığı konusu irdelenecektir.
Koçun varlığını, başarılı koçluk görüşmeleri için en temel yetkinlik olarak tanımlarsak abartmış olmayız. Bresser Consulting tarafından 2009 yılında tamamlanan Global Coaching Survey (Küresel Koçluk Araştırması) sonuçları 2009 yılında dünyada en az 43 bin koçun yer aldığını gösteriyor. Son yıllarda, Koçluk mesleğine duyulan saygının artışına bağlı olarak bu rakamın da daha hızlı bir trendle arttığını düşünürsek günümüzde çok daha fazla sayıda koçun varlığından söz etmek mümkündür. Usta bir koçu diğerlerinden ayıran en önemli özellik ise yine usta koçların tecrübelerine dayanarak yaptıkları çıkarımlara göre; Koçun Varlığı'dır. Koçluk ilişkisinin optimum şekilde sonuçlanması ve danışana azami faydanın sağlanabilmesi için koçlara yol gösterecek çok sayıda yöntem mevcuttur ancak esas güç koçun "var olabilme" yetisindedir. Bu yeti koçun, danışanının paylaşımlarını herhangi bir filtreden geçirmeden, yani yargılamadan tamamiyle kavrayabilme kapasitesidir ki bu da ancak bütün dikkatini danışanına vermesiyle mümkün olacaktır. Bunu yapabilen koç 'o an'ın içerisinde yer alacak ve danışanla uyumlanacaktır, bu da danışanın hem koça hem de koçluk ilişkisine güvenmesini sağlayacaktır. Güven, görüşme esnasında danışanın koçluk sürecine inanması ve bu kendini keşfetme serüvenine bütünüyle teslim olması demektir. Koç ve danışan sağlanan bu uyumlu güven ortamında literatürde "flow" olarak adlandırılan ve 'amaca çok daha fazla odaklanmamızı sağlayarak, performansı en yüksek düzeye çıkarmak' olarak tanımlanan "akışa" kapılacaklardır. Tüm bunlar sağlandığında koç, görüşme esnasında hangi tekniğin sürece uygulanmasının daha uygun olacağını düşünmek zorunda kalmayacak, teknikler doğal sürecinde kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Zira en iyi teknik derinliğe inebilmek ve aralıksız bir şekilde var olabilmektir. Teknikler ve Koçun Varlığı arasındaki ilişkiyi Luc de Belloy aşağıdaki ifadesi ile en iyi şekilde özetlemektedir;
"Technique is for a coach what a text for an actor: they both have to forget it in order to be present"
"Bir aktör için metin ne ise, bir koç için de teknik odur; her ikisi de orada olabilmek için onları unutmalıdırlar."
"Technique is for a coach what a text for an actor: they both have to forget it in order to be present"
"Bir aktör için metin ne ise, bir koç için de teknik odur; her ikisi de orada olabilmek için onları unutmalıdırlar."
Koçun varlığında önemli bir husus olarak koçun danışanına tüm dikkatini vererek dinlemesinden söz ettik. Burada dikkat edilmesi gereken ve kritik sayılabilecek bir nokta dikkatle dinlerken odaklanmaktan, dolayısıyla empati kurup içselleştirmekten kaçınılması gerektiğidir. Çünkü odaklanmak bilimsel araştırmalarla desteklendiği üzere onuncu dakikadan itibaren yoracak ve dikkat kaybına yol açacaktır. Empati kurmak ise koçu danışanın bilinmezliğinin içine çekme riskini taşır; doğru soruları sormaktan alıkoyabilir.
Koçlukta dinlemek, gündelik hayatta dinlemekten farklıdır. Günlük hayatta dinlerken kendi hislerimize kapılırız, olayları kişisel alırız, yüzeysel olarak dinleriz ve karşımızdakinin söylediklerini kendi değerlerimizin süzgecinden geçirerek yargılarız. Oysa koçlukta dinlemekten kastedilen Üçüncü Seviyede Dinleme'dir. Üçüncü Seviye Dinleme koçlara sezgilerine daha fazla ulaşabilme imkanı sağlar. Bu da danışan hakkında, danışanın paylaştığından daha fazla bilgiye sahip olmak demektir. Sezgiyi yeterince ölçülebilir bulmayan kesim için sezgilerle hareket etmek çok akıllıca ya da kabul edilebilir değildir. Ancak son yıllarda sonuçlandırılan bilimsel araştırmaların sezgileri bilinçaltımızda tutulan işlenmemiş gözlemlerimiz olarak nitelendirdiğini göz önünde bulundurursak, sezgileri kullanabilmenin koçluk ilişkisine değer katacak çok güçlü bir beceri olduğunu da söyleyebiliriz.
KAYNAKÇA
[1] Brock, V. (2011). The roots and emergence of coaching. Library of professional coaching, concepts, best practices, 6-12
[2] 8th annual executive coaching survey. (2013), http://www.sherpacoaching.com/pdf%20files/2013-Executive-Coaching-Survey.pdf
[3] Frank Bresser consulting report, Global coaching survey. (Ağustos 2009), http://www.frank-bresser-consulting.com/globalcoachingsurvey09-report.pdf
[4] International coaching psychology review. (Mart 2007), Flow theory -its application to coaching psychology, 33-34
[5] Kısa, U. (Kasım 2013). Koçun varlığı, http://www.solaunitas.com/index.php/tr/makaleler/item/150-kocluklar
[6] Murdoch, E. (2005). Coaching presence, http://coachingsupervisionacademy.com/thought-leadership/archive/coaching-presence/
[7] Burtch, B. (Ağustos 2011). Why coaching works, http://libraryofprofessionalcoaching.com/research/why-coaching-works-2/
[8] Whitworth, L., Kimsey-House, K., Kimsey-House, H., Sandahl, P. (2008). Coactive coaching. USA: Davies-Black Publishing.
Koçlukta dinlemek, gündelik hayatta dinlemekten farklıdır. Günlük hayatta dinlerken kendi hislerimize kapılırız, olayları kişisel alırız, yüzeysel olarak dinleriz ve karşımızdakinin söylediklerini kendi değerlerimizin süzgecinden geçirerek yargılarız. Oysa koçlukta dinlemekten kastedilen Üçüncü Seviyede Dinleme'dir. Üçüncü Seviye Dinleme koçlara sezgilerine daha fazla ulaşabilme imkanı sağlar. Bu da danışan hakkında, danışanın paylaştığından daha fazla bilgiye sahip olmak demektir. Sezgiyi yeterince ölçülebilir bulmayan kesim için sezgilerle hareket etmek çok akıllıca ya da kabul edilebilir değildir. Ancak son yıllarda sonuçlandırılan bilimsel araştırmaların sezgileri bilinçaltımızda tutulan işlenmemiş gözlemlerimiz olarak nitelendirdiğini göz önünde bulundurursak, sezgileri kullanabilmenin koçluk ilişkisine değer katacak çok güçlü bir beceri olduğunu da söyleyebiliriz.
KAYNAKÇA
[1] Brock, V. (2011). The roots and emergence of coaching. Library of professional coaching, concepts, best practices, 6-12
[2] 8th annual executive coaching survey. (2013), http://www.sherpacoaching.com/pdf%20files/2013-Executive-Coaching-Survey.pdf
[3] Frank Bresser consulting report, Global coaching survey. (Ağustos 2009), http://www.frank-bresser-consulting.com/globalcoachingsurvey09-report.pdf
[4] International coaching psychology review. (Mart 2007), Flow theory -its application to coaching psychology, 33-34
[5] Kısa, U. (Kasım 2013). Koçun varlığı, http://www.solaunitas.com/index.php/tr/makaleler/item/150-kocluklar
[6] Murdoch, E. (2005). Coaching presence, http://coachingsupervisionacademy.com/thought-leadership/archive/coaching-presence/
[7] Burtch, B. (Ağustos 2011). Why coaching works, http://libraryofprofessionalcoaching.com/research/why-coaching-works-2/
[8] Whitworth, L., Kimsey-House, K., Kimsey-House, H., Sandahl, P. (2008). Coactive coaching. USA: Davies-Black Publishing.
